دیسک کمر | علت اصلی و راه های پیشگیری از فتق دیسک کمر

دیسک کمر یکی از شایع‌ترین دلایل درد و محدودیت حرکتی در میان بزرگسالان است. این عارضه زمانی ایجاد می‌شود که دیسک بین مهره‌ای ستون فقرات دچار بیرون‌زدگی یا پارگی شود و به اعصاب نخاعی فشار وارد کند. در اصطلاح پزشکی، این حالت را فتق دیسک کمری می‌نامند. اگرچه در بسیاری از موارد درمان بدون جراحی امکان‌پذیر است، اما تشخیص به‌موقع نقش مهمی در جلوگیری از مزمن شدن درد دارد.

دیسک کمر چیست؟

دیسک‌ها بالشتک‌هایی هستند که بین مهره‌های ستون فقرات قرار دارند و مانند کمک‌فنر عمل می‌کنند. هر دیسک از دو بخش تشکیل شده است:

1. لایه‌ی بیرونی محکم (فیبروز حلقوی)
2. هسته‌ی ژلاتینی داخلی (نوکلئوس پولپوزوس)

زمانی که لایه‌ی بیرونی دچار آسیب یا پارگی شود، هسته‌ی داخلی به بیرون فشار می‌آورد و باعث پارگی دیسک کمر می‌شود. این فشار ممکن است به اعصاب سیاتیک یا اعصاب نخاعی منتقل شده و درد، گزگز یا بی‌حسی در پاها ایجاد کند.

علائم دیسک کمر

علائم دیسک کمر بسته به محل آسیب و شدت آن متفاوت است، اما شایع‌ترین نشانه‌ها شامل موارد زیر هستند:

• درد در پایین کمر که ممکن است به پا یا باسن تیر بکشد.
• درد سیاتیک (انتشار درد از کمر تا کف پا).
• احساس بی‌حسی، مورمور یا سوزن‌سوزن شدن در پاها.
• ضعف در عضلات پا یا دشواری در راه رفتن.
• در موارد شدید، اختلال در کنترل ادرار یا مدفوع.

در صورتی که این علائم به‌طور ناگهانی یا همراه با بی‌اختیاری بروز کنند، مراجعه فوری به پزشک ضروری است.

دلایل دیسک کمر

علت دیسک کمر می‌تواند ترکیبی از عوامل محیطی، فیزیکی و ژنتیکی باشد. مهم‌ترین دلایل عبارت‌اند از:

• افزایش سن و کاهش خاصیت ارتجاعی دیسک‌ها
• حرکات نادرست یا بلند کردن اجسام سنگین
• نشستن طولانی‌مدت در وضعیت نامناسب
• اضافه وزن
• آسیب‌دیدگی یا ضربه به ستون فقرات
• ضعف عضلات مرکزی بدن (core)
• ژنتیک و سابقه خانوادگی ابتلا

روش های تشخیص دیسک کمر

پزشک متخصص طب فیزیکی با معاینه‌ی دقیق فیزیکی و بررسی علائم می‌تواند به وجود دیسک پی ببرد. در صورت نیاز، از روش‌های تصویربرداری زیر برای تشخیص دیسک کمر استفاده می‌شود:

• MRI (ام‌آر‌آی): دقیق‌ترین روش برای مشاهده‌ی بافت‌های نرم و بیرون‌زدگی دیسک.
• سی‌تی اسکن: برای بررسی ساختار استخوانی ستون فقرات.
• الکترومیوگرافی (EMG): جهت ارزیابی عملکرد اعصاب درگیر.

در برخی موارد، انجام تست‌های خاص برای درمان پارگی دیسک کمر پیشنهاد می‌شود.

راه های درمان دیسک کمر

درمان غیر جراحی دیسک کمر

• در اغلب موارد، درمان بدون جراحی امکان‌پذیر است. روش‌های مؤثر شامل:
• فیزیوتراپی و ورزش درمانی: تمرین‌های اصلاحی برای تقویت عضلات و کاهش درد.
• ماساژ درمانی: افزایش جریان خون و کاهش التهاب.
• کمپرس سرد و گرم: سرما برای کاهش التهاب و گرما برای تسکین عضلات.
• بریس یا کمربند طبی: برای کاهش فشار بر ستون فقرات.
• تزریق پی آر پی برای دیسک کمر : یکی از روش‌های نوین که با استفاده از پلاسمای غنی از پلاکت باعث ترمیم بافت آسیب‌دیده می‌شود.
• دارودرمانی: داروهای ضد التهاب، شل‌کننده‌ی عضلانی یا مسکن طبق تجویز پزشک.
• لیزر درمانی دیسک کمر در اصفهان : تکنیکی ایمن برای کاهش درد و التهاب با استفاده از انرژی نوری.

درمان دیسک کمر با جراحی

در مواردی که فشار بر اعصاب شدید باشد یا درمان‌های غیرتهاجمی مؤثر نباشند، جراحی لازم است. هدف از جراحی، برداشتن بخش بیرون‌زده دیسک و آزادسازی عصب تحت فشار است. انتخاب روش جراحی بستگی به سن بیمار، میزان آسیب و سایر شرایط جسمی دارد.

روش های پیشگیری از دیسک کمر

پیشگیری از دیسک کمر ساده‌تر از درمان آن است. رعایت چند نکته‌ی کلیدی می‌تواند نقش مهمی در حفظ سلامت ستون فقرات داشته باشد:

• حفظ وزن ایده‌آل
• انجام ورزش‌های منظم (شنا، پیاده‌روی، یوگا)
• اجتناب از نشستن طولانی‌مدت
• تقویت عضلات کمر و شکم
• رعایت اصول صحیح در بلند کردن اجسام
• خوابیدن روی تشک طبی استاندارد

علائم دیسک کمر خفیف که باید جدی بگیرید

گاهی علائم دیسک خفیف هستند، اما نادیده گرفتن آن‌ها می‌تواند منجر به مزمن شدن بیماری شود. از جمله:

• احساس تیرکشیدن خفیف در ناحیه‌ی کمر
• گرفتگی‌های عضلانی گاه‌به‌گاه
• بی‌حسی یا مورمور در انگشتان پا
• درد هنگام نشستن طولانی یا خم شدن

توجه داشته باشید که فتق دیسک خفیف اگر در مراحل اولیه درمان شود، بهبود کامل بدون نیاز به جراحی ممکن است.

از بین بردن درد دیسک کمر در کلینیک دکتر فلاح

در کلینیک تخصصی دکتر سلمان فلاح، درمان دیسک کمر با جدیدترین متدهای غیرجراحی و تجهیزات مدرن انجام می‌شود. ترکیب فیزیوتراپی، ورزش‌درمانی، لیزر تراپی و درمان پارگی دیسک کمر با روش‌های نوین، نتایجی چشمگیر در کاهش درد و بازگشت عملکرد طبیعی بیماران به همراه دارد.
اگر درگیر درد یا بی‌حسی هستید، همین امروز برای ارزیابی تخصصی اقدام کنید تا پیش از پیشرفت بیماری، روند درمان آغاز شود.

• آیا پارگی دیسک کمر با استراحت خوب می شود؟
  تاریخ انتشار : 1400-10-29تاریخ بروز رسانی : 1404-01-31